زنان و تجربه‌ی احساسات مجازی (مطالعه‌ی کیفی چگونگی بروز و ابراز عواطف مجازی دختران شهر قم)

فضای مجازی بستری برای تعاملات و کنش‌های متقابل برای ابراز احساسات میان کاربران و از جمله دختران است که قابلیت‌های متفاوتی را برای نقش‌ها و مناسبات اجتماعی آنها فراهم می‌کند. بر همین اساس شناخت چگونگی شکل‌گیری این تعاملات و ابراز احساسات مجازی مهم است. این پژوهش با اتخاذ رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی به توصیف چیستی و چگونگی تجربه‌ی زیسته‌ی احساسات مجازی دختران و فرآیند بروز و ابراز آن در فضای مجازی می‌پردازد. جامعه‌ی مطالعه شده شامل دختران شهر قم است که حداقل چهار ساعت از شبانه روز را با فضای مجازی سپری می‌کنند و تحت عنوان کاربران پرمصرف تلقی می‌شوند. داده‌ها از طریق نمونه‌گیری هدفمند و مصاحبه‌ی عمیق با 15 نفر جمع‌آوری و با استفاده از روش تحلیل پدیدارشناسی شش مرحله‌ای مبتنی بر روش ون مانن تحلیل شد. تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که تجربه‌ی زیست شده‌ی احساسات مجازی دختران در دو سطح ذهنی و عینی شدن احساس شکل می‌گیرد؛ به گونه‌ای که دختران با ورود دختران به فضای مجازی، به نوعی از فضای واقعی جدا می‌شوند و به صورت پنهانی و با تمایل به استفاده از مفاهیم و قالب‌های غیر دیداری احساسات خود را در فضای مجازی منتشر می‌کنند. نتایج نشان داد، آنها با تصاویر و محتوای تبادل شده همذات پنداری می‌کنند و چنان در فضای شبکه غرق می‌شوند که با کنشگران دیگر احساس صمیمت می‌کنند و درونیات غیرقابل انتشار خود را برای دیگران افشا می‌کنند. این وضعیت برای آنها چنان است که حتی بعد از ورود به فضای واقعی احساس حضور در فضای مجازی را دارند.